تقریباً 40 سال پیش، مایکل جردن 21 ساله، که یک تازه وارد در NBA بود، اولین قدم ها را برای تغییر شکل برندی که اکنون بیش از 150 میلیارد دلار ارزش دارد و ایجاد یک فرهنگ کامل پیرامون کفش های کتانی برداشت. در 17 نوامبر 1984، مایکل جردن برای اولین بار با کفش های نایکی ایر جردن 1 وارد زمین شد. این تنها یازدهمین بازی حرفه ای او بود و او قبلاً مرز های معمول را در نوردیده بود، نه تنها با داشتن کفشی مخصوص به نام خود، بلکه با عقد قراردادی که از قرارداد بسیاری از ستاره های قدیمی NBA فراتر می رفت. اعطای چنین افتخاری به بازیکنی جوان، هر چند چشمگیر و دارای توانایی های استثنایی، ریسک بزرگی برای نایکی محسوب می شد، برندی که در آن زمان همچنان بازیگری نسبتاً کوچک در صنعت پوشاک ورزشی بود.
در پایان فصل فوق العاده ای که منجر به انتخاب جردن به عنوان بهترین تازه وارد سال شد، کفش او میلیون ها دلار فروش برای نایکی به همراه داشت و جایگاهش را بهعنوان یک ستاره تثبیت کرد. خرید یک جفت ایر جردن 1، اولین فرصت برای «مثل مایک بودن» را فراهم کرد، اشتیاقی که تا امروز ادامه یافته و به نایکی کمک کرده تا به یکی از با ارزش ترین برند های جهان تبدیل شود. همچنین، این کفش ها را از یک وسیله صرفاً کاربردی به کلکسیونی ارزشمند تبدیل کرده که نه تنها از لحاظ فرهنگی مهم است، بلکه به عنوان سرمایه گذاری نیز در نظر گرفته می شود.
مایکل جردن و کتونی کانورس
قبل از ظهور نایکی
پیش از ورود به NBA، مایکل جردن در دوران دانشگاهی و رقابت های بین المللی خود، کفش کانورس می پوشید. لوگوی معروف شورون در تصاویری از او هنگام به ثمر رساندن شوت پیروزی بخش در فینال NCAA سال 1982، که او در سال اول دانشگاهی خود کسب کرد، قابل مشاهده است. کفشی که او به پا داشت، کانورس پرو لیدر بود و او همچنین هنگام بازی برای تیم دانشگاه کارولینای شمالی از مدل آل استار این برند استفاده می کرد. یکی از 25 گران ترین کفش های کتانی که تا کنون فروخته شده، یک جفت کانورس فست بریک مید بود که جردن در فینال المپیک 1984 به پا داشت و در سال 2017 با قیمت 190,000 دلار در حراجی به فروش رسید.
با وجود تجربه جردن در پوشیدن کانورس، آدیداس همچنان گزینه اصلی برای امضای قرارداد با او پس از ورودش به دنیای حرفه ای محسوب می شد. در مستند «آخرین رقص»، کلیپی از جردن در اتاق خوابگاه دانشگاهی اش دیده می شود که می گوید:
«من تیم لیکرز را دوست دارم، مارکوس جانسون را دوست دارم و کفش های آدیداس را هم دوست دارم.»مایکل جردن
دیوید فالک، مدیر برنامه های جردن از سال 1984 تا 2003، در این مستند توضیح می دهد که آدیداس در آن زمان دچار مشکلات مدیریتی بود و با وجود تمایل به جذب جردن، نمی توانست کفشی اختصاصی برای او طراحی کند. کانورس نیز که مجیک جانسون و لری برد را در فهرست ستاره های خود داشت، حاضر نشد جردن را بالاتر از سایر ستارگان NBA خود قرار دهد. همین امر فرصت را برای نایکی فراهم کرد تا با وجود جایگاه نه چندان قدرتمند خود در بازار کفش های ورزشی، وارد رقابت شود.
اولین قرارداد نایک و مایکل جردن
قرارداد اولیه جردن با نایکی برای 5 سال و به ارزش 2.5 میلیون دلار بود، که سه برابر بزرگ تر از هر قراردادی بود که یک بازیکن NBA تا آن زمان امضا کرده بود. بندی در قرارداد وجود داشت که به نایکی اجازه می داد در صورتی که جردن در سه سال اول خود به عنوان بهترین تازه وارد سال انتخاب نشود، به طور میانگین 20 امتیاز در هر بازی کسب نکند، یا در تیم آل استار حضور نداشته باشد، قرارداد را فسخ کند. جردن در همان سال اول تمامی این اهداف را محقق کرد و فروش کفش هایش نیز به اندازه عملکرد او در زمین چشمگیر بود.
نکته مهمی که در فیلم «Air» نیز به تصویر کشیده شده، این است که مادر جردن، گلوریا، اصرار داشت که پسرش سهمی از سود فروش کفش هایش دریافت کند. پیش بینی نایک این بود که تا پایان سال چهارم، 3 میلیون دلار فروش داشته باشد، اما تنها در سال اول، این رقم به 126 میلیون دلار رسید.
نایک ایر شیپ: «پیش از جردن»
از آنجایی که ایر جردن 1 هنوز آماده نبود، جردن دوران حرفه ای خود را با کفش نایکی ایر شیپ آغاز کرد. این کفش که طراحی آن بر عهده بروس کیلگور بود، نقش مهمی در افسانه سازی برند جردن داشت، زیرا رنگ بندی مشکی و قرمز آن مورد اعتراض NBA قرار گرفت و به دلیل عدم تطابق با قوانین یونیفرم لیگ، ممنوع شد. در حقیقت، این ایر شیپ بود که از سوی NBA ممنوع شد، نه ایر جردن، اما نایکی از این داستان برای تبلیغات اولین مدل ایر جردن استفاده کرد.
کتونی مردانه نایک ایر جردن 1 تراویس اسکات
به لیست دلخواه اضافه شداز لیست دلخواه حذف شد 10
۳,۸۸۹,۰۰۰ تومان Original price was: ۳,۸۸۹,۰۰۰ تومان.۳,۳۹۹,۰۰۰ تومانCurrent price is: ۳,۳۹۹,۰۰۰ تومان.
13%
کتونی مردانه نایک ایر جردن 1 ربلیونر
به لیست دلخواه اضافه شداز لیست دلخواه حذف شد 16
۳,۵۳۸,۰۰۰ تومان Original price was: ۳,۵۳۸,۰۰۰ تومان.۳,۰۶۹,۰۰۰ تومانCurrent price is: ۳,۰۶۹,۰۰۰ تومان.
13%
کتونی زنانه نایک ایر جردن 1 یونیورسیتی بلو
به لیست دلخواه اضافه شداز لیست دلخواه حذف شد 2
۳,۵۳۸,۰۰۰ تومان Original price was: ۳,۵۳۸,۰۰۰ تومان.۳,۰۶۹,۰۰۰ تومانCurrent price is: ۳,۰۶۹,۰۰۰ تومان.
13%
کتونی مردانه نایک ایر جردن 1 شیکاگو
به لیست دلخواه اضافه شداز لیست دلخواه حذف شد 4
۳,۸۸۹,۰۰۰ تومان Original price was: ۳,۸۸۹,۰۰۰ تومان.۳,۳۹۹,۰۰۰ تومانCurrent price is: ۳,۳۹۹,۰۰۰ تومان.
13%
معرفی ایر جردن 1
اولین باری که جردن با کفش اختصاصی خود در یک بازی NBA ظاهر شد، 17 نوامبر 1984 در برابر فیلادلفیا سونی سیکسرز بود. رنگ بندی سفید، قرمز و مشکی آن که به «شیکاگو» معروف است، با قوانین لیگ سازگار بود و جردن بیشتر اوقات از آن در بازی ها استفاده می کرد. تنها رنگ بندی دیگر که او در بازی های رسمی پوشید، «بلک تو» بود که ترکیب متفاوتی از همان رنگ ها داشت. رنگ «برد» (مشکی و قرمز)، که از ایر شیپ ممنوعه الهام گرفته شده بود، تنها در مسابقه اسلم دانک سال 1985 توسط جردن پوشیده شد.
نایکی فروش ایر جردن 1 را در آوریل 1985 آغاز کرد و ابتدا آن را در شش شهر نیویورک، لس آنجلس، شیکاگو، فیلادلفیا، دیترویت و رالی-دورهام عرضه کرد. قیمت هر جفت 65 دلار بود و در کمتر از یک ماه، فروش آن از 29 میلیون دلار فراتر رفت.
طراحی و لوگو
ایر جردن 1 توسط پیتر مور طراحی شد و بسیاری از ویژگی های آن مشابه ایر شیپ بود. لوگوی جامپ من، که امروزه نماد برند جردن است، در کمپین تبلیغاتی ایر جردن 1 استفاده شد، اما برای اولین بار در مدل ایر جردن 3 روی کفش ظاهر شد. لوگوی اصلی ایر جردن 1 و 2، علامت «Wings» است که مور هنگام پرواز با هواپیما و با الهام از بال های پلاستیکی که به کودکان هدیه داده می شد، طراحی کرد.+
کتونی نایک ایر جردن 1
همکاری های بین نایک ایر جردن 1 با بقیه سلبریتی ها
نخستین همکاری روی ایر جردن 1 در سال 2008 با برند لیوایز انجام شد که علاوه بر پارچه جین، از طرح فیل پرینت ایر جردن 3 نیز الهام گرفت. همکاری های بعدی تا سال 2017 نادر بودند، اما مجموعه «The Ten» از ویرجیل آبلو و برند آف وایت، طراحی کفش های جردن را متحول کرد. از آن زمان تا کنون، همکاری های متعددی با برند هایی مانند تراویس اسکات، دیور و نایک اس بی صورت گرفته است. امروزه، ایر جردن 1 نه تنها یک کفش بسکتبال بلکه یک نماد فرهنگی، هنری و سرمایه گذاری محسوب می شود که بیش از هزار نسخه مختلف از آن به بازار عرضه شده است.